Concepten Voor Stalventilatie In De Intensieve Veehouderij
Een gids bij het kiezen van het juiste ventilatieconcept
In deze gids lees je over de verschillende ventilatieconcepten die worden toegepast in de varkens en pluimveehouderij rondom de wereld. Wanneer we om ons heen kijken zien we dat iedere boerderij en stal verschillend is, zo zijn er dus veel variaties op deze concepten mogelijk. Wanneer we het hebben over dieren binnen de pluimveehouderij spreken we in de breedste zin van het woord dus ook over eenden, ganzen, kalkoenen en dergelijke gevederde dieren.
Ieder klimaat is verschillend evenals iedere stal
Niet alleen is er een verschil in diersoorten binnen de veehouderij, er is ook verschil in specialisatie. Zo houden sommige veehouderijen moederdieren en weer andere houden bijvoorbeeld legkippen of vleesvarkens. Ieder type specialisatie, dier en de bijbehorende vorm van huisvesting vereist een verschillende aanpak in ventilatie. Op welke manier de stal is gebouwd, is daarnaast sterk afhankelijk van gewoontes en wetgeving binnen een land. Zo zien we stallen gemaakt van hout, staal, beton of sandwich paneel. De mogelijkheden zijn eindeloos!
Optimaliseren van stalklimaat voor een goede diergezondheid en sterke prestatie
Wanneer je optimale prestatie en gezondheid wil voor de dieren is het beheersen van een perfect gebalanceerd en stabiel klimaat de sleutel. Wanneer we kijken naar de onderdelen van een klimaatsysteem speelt daarbinnen ventilatie de belangrijkste rol. Ventilatie speelt deze centrale rol omdat het de manier is waarop de luchtkwaliteit op verschillende manieren bewaakt wordt. Bijvoorbeeld, wanneer het te koud is in de stal gaan dieren meer eten, wanneer het te heet is, eten ze minder. Voor alle dieren is de optimale groeisnelheid, voedselgebruik en leg, reproductie of vleesopbrengst sterk afhankelijk van het juiste stalklimaat.
Karakteristieken van een stalklimaat
De verschillende factoren waaruit een stalklimaat bestaat zijn warmte, licht, temperatuur, relatieve luchtvochtigheid & luchtsnelheid of stroming. Behalve voor licht is voor alle andere factoren het ventilatiesysteem sturend. Welnu, we weten dat het creëren van een optimaal stalklimaat uw doel is, dit wordt echter sterk beïnvloed door het klimaat buiten de stal. In basis zouden we dus kunnen zeggen dat de slagingskans van dit doel afhankelijk is van de mate waarin u het buitenklimaat kunt beïnvloeden en kunt scheiden van het stalklimaat. Een directe brug tussen het klimaat buiten en binnen is het ventilatiesysteem, en dat moet dus op orde zijn om te beginnen met een gezond bedrijf.
Wanneer we kijken naar het stabiliseren van de verschillen tussen het klimaat buiten en binnen de stal komt isolatie direct om de hoek kijken. Goede isolatiewaardes van de muren, het dak, de vloer en dergelijke zijn erg belangrijk. Het is daarom dat het ventilatiesysteem, dat de brug maakt, volgens ons ook goed geïsoleerd moet zijn. En dat werpt zijn vruchten af, niet alleen in besparingen op energieverbruik, maar ook in bijvoorbeeld het voorkomen van vochtige plekken door condensatie op de ventielen of ventilatiekokers. In koude gebieden of gedurende de winter helpen geïsoleerde ventilatiecomponenten ook deels aanvriezen voorkomen. Dit zijn enkele redenen waarom wij onze ventilatiecomponenten produceren uit hoogwaardig polyurethaan. Het zal geen verassing zijn dat een gezond stalklimaat ook het gebruik van antibiotica en medicijnen helpt verminderen.
Wat kan TPI hierin bieden?
Bij TPI-Polytechniek bieden we oplossingen, diensten en advies voor ieder type ventilatiesysteem voor de veehouderij dat u zich voor kan stellen. Niet alleen hebben wij kennis van de varkens en pluimveesector, we hebben ook ervaring met bijvoorbeeld paarden, rundveehouderij, geiten, schapen en zelfs insectenkwekerijen. Met toegewijde verkoopmedewerkers streven wij ernaar het beste advies en de beste oplossingen te bieden wereldwijd!
Kies het juiste ventilatieconcept voor uw stal
Wanneer we de mogelijkheden en bruikbaarheid van ventilatieconcepten bekijken speelt daarbij het lokale klimaat en het stalontwerp een grote rol. In een gebied met grote seizoensgebonden klimaatschommelingen wordt vaak een combinatie van 2 ventilatieconcepten ingebouwd. Dat is dan vaak een systeem dat zomers ideaal is, gecombineerd met een systeem dat perfect is voor winterse vrieskou. Er zijn echter ook stallen waar 1 ventilatieconcept de oplossing biedt omdat het klimaat vrijwel het hele jaar stabiel is. In koude gebieden wordt veel met kokers en plafondventilatie gewerkt omdat er zo door luchtrecirculatie voorverwarmd kan worden. In warme gebieden is het concept tunnelventilatie noodzakelijk om verkoeling te bieden.
Dwarsventilatie
Dwarsventilatie is ideaal voor stallen waar een serviceruimte, eierlokaal of iets dergelijks ventilatie via de kopgevels onmogelijk maakt. In een dwarsventilatie-concept worden wandventielen in één zijwand geplaatst, hier tegenover bouwt men dan wandventilatoren. De lucht doorkruist hier de stal dwars over de breedte, vandaar de naam. Dit type ventilatie is uitermate geschikt voor smalle stallen. Voor pluimveestallen waar gekoeld moet worden maar waar tunnelventilatie niet mogelijk is biedt dwars-ventilatie de oplossing.
Lengteventilatie
Lengteventilatie wordt het meest gebruikt in bredere stallen. Het is ook een goed bruikbaar concept in stallen met obstakels zoals nesten, schotten, kooien en dergelijke. De lucht komt binnen via de wandventielen in beide zijwanden en de uitgaande lucht voert men af met gevelventilatoren. Dit creëert een luchtstroming over het verlengde van de stal vandaar de naam lengteventilatie. De ventilatoren in dit soort ventilatieconcepten kan men trapsgewijs opschalen om zo de capaciteit te verhogen naarmate de dieren groeien en zwaarder worden.
We zien dit type ventilatieconcept overal rondom de wereld. Het is op vrijwel alle pluimveesoorten toepasbaar. Bij varkens past dit systeem alleen in warmere klimaten en moet men zorgen dat de luchtstroom niet te snel langs de dieren beweegt, varkens zijn erg gevoelig voor tocht.
Dakventilatie
Dakventilatie maakt gebruik van wandventielen voor de toevoer van verse lucht, ventilatiekokers voeren de vuile lucht af. Deze ventilatiemethode is goed bruikbaar wanneer gevelventilatoren geen optie zijn. In sommige landen (bijvoorbeeld Duitsland) is het wettelijk ook verplicht om vuile stallucht op een bepaalde hoogte boven de nok van de stal af te voeren.
Tunnelventilatie
Tunnelventilatie wordt altijd gecombineerd met andere ventilatieconcepten echter verdient het een opzichzelfstaande uitleg. Tunnelventilatie is een van de belangrijkste vormen van ventilatie in pluimveestallen in gematigde en warme klimaten. Het concept van tunnel ventilatie is dat de verse lucht via grote tunnelinlaten in de kopgevel, en in het begin van de zijwanden binnenkomt. De lucht stroomt vervolgens op hoge snelheid in het verlengde door de stal en koelt zo de dieren. Dit gebeurd door het zogenaamde “wind-chill” effect. Het effect van hoge windsnelheid zorgt dat de gevoelstemperatuur lager wordt ervaren dan dat de temperatuur daadwerkelijk is. Tunnelventilatie is om deze reden populair in de pluimveehouderij en kan ook worden gecombineerd met pad cooling, de combinatie van deze twee technieken maakt het meest effectieve koelsysteem dat er is. Voor varkens is dit ventilatieconcept niet erg geschikt, we zien echter dat in de warmste klimaten men uit noodzaak toch tunnelventilatie gebruikt. Varkens hebben geen vacht of veren en zijn zodoende veel gevoeliger voor tocht.
Gecombineerde Dak-Tunnel Ventilatie
Dit is een combinatie van twee concepten. Gedurende minimumventilatie of tijdens de koudere perioden in het jaar komt de lucht binnen via wandventielen in beide zijwanden. De vuile lucht wordt afgevoerd met ventilatiekokers in het dak. In de overschakeling naar maximumventilatie worden de tunnelinlaten langzaam geopend en wordt de luchtsnelheid opgevoerd. Wanneer de tunnelinlaten geopend zijn wordt met grote gevelventilatoren de vuile lucht afgevoerd.
Dit concept is erg goed bruikbaar in pluimveestallen omdat het zeer precieze controle en veel mogelijkheden biedt. Het zorgt ervoor dat men over een breed bereik van temperatuur en klimatologische omstandigheden toch een ideaal stalklimaat kan behouden. Tijdens de koudere periodes in het jaar zorgen de ventilatiekokers ervoor dat de dieren geen tocht over het verlengde van de stal ervaren. Wanneer het klimaat opwarmt kunnen de gevelventilatoren worden bijgeschakeld om wat koeling te bieden voordat het echte tunnelen begint. In de warmste periodes van het jaar gaat men volledig over op tunnelventilatie en worden de ventilatiekokers gesloten.
Gecombineerde Lengte-Tunnel Ventilatie
Dit is opnieuw een gecombineerd concept alleen worden hier geen ventilatiekokers gebruikt. Gedurende de minimumventilatie periode in de koudere jaargetijden worden enkel de luchtinlaten in de zijwanden gebruikt. Wanneer het warmer wordt of wanneer de dieren flink beginnen te groeien wordt tunnelventilatie bijgeschakeld. Ten alle tijden wordt de vuile lucht afgevoerd door wandventilatoren in de kopgevel.
Dit concept wordt het meest gebruikt in de pluimveesector en niet zoveel in de varkenshouderij. We komen dit ventilatieconcept overal in de wereld tegen in pluimveehouderijen. Lengteventilatie brengt van nature al wat luchtstroming door het verlengde van de stal, zo koelt het de dieren een beetje, tunnelventilatie voegt kracht toe aan dit concept wanneer koeling echt belangrijk wordt. In combinatie met pad cooling is dit een van de sterkste concepten voor extreem warme klimaten.
Plafondventilatie
Plafondventilatie maakt gebruik van luchtinlaat ventielen in een tussenplafond tussen de zolder en het leefgedeelte van de stal. In de zolderruimte wordt de lucht op natuurlijke wijze alvast op temperatuur gebracht voordat deze de stal binnenkomt. Dit voorkomt koude val direct op de dieren. De vuile lucht wordt in dergelijke concepten vaak afgevoerd door gevelventilatoren of door de vloer via de mestband ruimte. Deze ventilatiemethode is zeer betrouwbaar en veelvoorkomend in de koudere delen van de wereld. Vooral in de varkenshouderij in koudere werelddelen is dit het ventilatieconcept bij voorkeur.
Koker Ventilatie
Kokerventilatie is de perfecte oplossing wanneer de zijwanden van de stal niet kunnen worden gebruikt voor het plaatsen van wandventielen. In dit concept wordt vanzelfsprekend de toevoer en afvoer van lucht met ventilatiekokers geregeld. In de meeste stallen werkt dit concept op onderdruk wat inhoud dat alleen de afvoerkokers van ventilatoren zijn voorzien. We zien ook dat deze ventilatiemethode wordt gebruikt in gelijkdrukstallen, dan worden beide kokers van ventilatoren voorzien. In gelijkdrukstallen (vaak vrije-uitloop) wordt de lucht dus actief de stal in geduwd en eruit getrokken door de afvoerkokers. Het gebruiken van een recirculatiekoker voor de toevoer van verse lucht helpt in koudere gebieden nog om deze lucht op temperatuur te brengen. Dat voorkomt koudeval op de dieren.
Ventilatiekokers hebben als voordeel dat de verse lucht via een mooie worp op hoogte in de stal wordt gebracht, daardoor bereikt de verse lucht alle hoeken en gaten van de stal. Ventilatiekokers zijn daarom erg goed bruikbaar in hele brede stallen of stallen met nesten, ligboxen, of kooien. In varkensstallen raden we ten alle tijden aan om recirculatiekokers te gebruiken voor de toevoer van verse lucht.
Neem contact met ons op!
Als onderdeel van ons werk helpen wij u graag met nadenken over passende ventilatieconcepten. Zoals we eerder al aangaven zijn er veel variaties mogelijk en is iedere stal anders. Met ons brede programma aan ventilatiecomponenten en onze ervaring kunnen wij u echter gegarandeerd voor iedere stal een oplossing bieden. Neem contact op met ons voor meer informatie